Dr. Özgür BİYAN – Emlak Dünyası, Sayı:8, Mart-Nisan 2014
Beyanname verme zamanı yaklaştıkça okurlardan vergilere ilişkin sıkça soru geliyor. Hatasız bir şekilde beyanname doldurmak isteyenler, aynı zamanda sahip oldukları istisnalardan, indirimlerden de faydalanarak daha az vergi vermenin yollarını arıyorlar. Ancak zaman zaman yapılan yeni düzenlemeler kafaları karıştırıyor. Kafaların karışık olduğu konulardan biri de konut istisnasından yararlanılması ile ilgili… Bu sayımızda bu konuya yer vermek istiyorum.
KİRA KAZANÇLARINDA KONUT İSTİSNASI NASILDI?
Gelir Vergisi Kanunumuzun 21 inci maddesine göre, binaların mesken olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılında elde edilen hasılatın 2013 yılında 3.200 TL’si gelir vergisinden istisnadır. Söz konusu istisnanın uygulanması da belli şartlara bağlanmıştır.
İstisnadan yararlanabilmenin en önemli şartı ticari, zirai veya mesleki kazanca sahip olmamaktır. Diğer deyişle ticari, zirai veya mesleki kazancı dolayısıyla yıllık beyanname verenler bu istisnadan yararlanamamaktadır. Örneğin, serbest çalışan bir avukat, kendi muayenehanesi olan bir doktor, ticaret ile uğraşan bir tacir konut istisnasından yararlanamaz.
İSTİSNADA NE DEĞİŞTİ?
Olay bundan ibaret iken 01.01.2013 tarihinden itibaren geçerli olacak şekilde 6322 sayılı Kanun ile değişiklikler yapıldı. Yukarıdakilere ek olarak 3.200 TL’nin üzerinde kira kazançları elde edenlerden, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının gayri safi tutarları toplamı 94.000 TL’yi aşanlar da konut istisnasından yararlanamaz duruma getirildi.
Bu durumda gayrisafi, yani brüt olarak, maaş, ücret, banka mevduat faizi, kar payı, kira geliri, değer artış kazancı ve hatta arızi kazanç gibi kazançlardan biri ya da bir kaçından 94.000 TL’yi aşacak şekilde gelir elde edenler de konut istisnasından yararlanamayacaklardır.
EMEKLİ İKRAMİYESİ ALANLAR DAHİ FAYDALANAMAYACAK
2013 yılı içinde 94.000 TL’den fazla emekli ikramiyesi alanların dahi konut istisnasından faydalanamayacağı pek çok yayın organında haber olarak yer aldı. Bunun nedeni de yukarıdaki değişiklik nedeniyle uygulamanın nasıl olacağına ilişkin Maliye Bakanlığı tarafından yayınlanan 286 No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği…
286 No’lu Tebliğde yer alan 8. örnek şöyle… Kamu kurumunda aylık brüt 4.490 TL maaşla çalışan Bay (H), 01.07.2013 tarihinde emekli olup, 60.140 TL emekli ikramiyesi almış ve kendisine 2.700 TL emekli aylığı bağlanmıştır. Ayrıca 2013 yılında, konut olarak kiraya verdiği dairesinden 7.500 TL kira geliri elde etmiştir. 2013 yılı içinde elde ettiği gelirlerin toplamı (6 x 4.490 + 60.140 + 6 x 2.700 + 7.500=) 110.780 TL olduğundan, dolayısıyla 94.000 TL’yi aştığından 3.200 TL değerindeki konut istisnasından faydalanamayacaktır.
GELİRLERİNİZİ TOPLAMAYI UNUTMAYIN
Tebliğdeki örneğin kanun maddesinin çok ötesinde ve amacına aykırı bir yorum içerdiği tartışmalı olmakla birlikte dikkatli olmakta fayda var. Sahip olduğunuz gayrimenkullerinizden kira kazancı elde ediyorsanız ve beyanname verecekseniz, diğer gelirlerinizin brüt miktarlarını toplamayı ve 94.000 TL ile karşılaştırmayı unutmayın.
